ویروس واریسلا-زوستر (Varicella-zoster virus یا VZV) یکی از ویروس‌های هرپس انسانی است و عامل ایجاد بیماری آبله‌مرغان (chickenpox) و زونا (shingles یا herpes zoster) می‌باشد. پنومونی واریسلا (Varicella pneumonia) یکی از عوارض جدی و خطرناک عفونت اولیه با VZV یا فعال‌سازی مجدد این ویروس است.
انتقال ویروس VZV به ریه‌ها به‌طور معمول از طریق خون (hematogenously) صورت می‌گیرد.
برآورد می‌شود که پنومونی واریسلا در کمتر از ۱٪ موارد آبله‌مرغان رخ می‌دهد. این نوع پنومونی در کودکان دیده می‌شود، اما در بزرگسالان بسیار شایع‌تر است. بیماران با سیستم ایمنی ضعیف، از جمله گیرندگان پیوند و افراد باردار، در معرض خطر بیشتری هستند. قابل توجه است که مطالعات بر روی بزرگسالان سالم مبتلا به عفونت VZV نشان داده‌اند که تغییرات غیرعادی در عکس‌برداری از قفسه سینه (chest x-ray) غیرمعمول نیست و بسیاری از بیماران ممکن است علائم تنفسی نداشته باشند (پنومونیت بدون علامت بالینی ممکن است رخ دهد، اما نباید تغییرات غیرعادی در عکس‌برداری قفسه سینه در بیماران با سیستم ایمنی ضعیف نادیده گرفته شود).
بیماران معمولاً با بروز بثورات مشخص آبله‌مرغان یا زونا مواجه می‌شوند. طی یک هفته، علائم تنفسی ظاهر می‌شود. این علائم ممکن است شامل سرفه، تنگی نفس، تندنفسی (tachypnea) یا خلط خونی (hemoptysis) باشد. به‌ندرت، علائم تنفسی ممکن است پیش از بروز بثورات ظاهر شوند (و در موارد بسیار نادر، ممکن است بیمار هیچ بثوراتی نداشته باشد).
تغییرات در عکس‌برداری قفسه سینه شامل تغییرات بینابینی و نفوذهای ندولی می‌باشد.
در بیماران با سیستم ایمنی ضعیف که با زونا مراجعه می‌کنند، ضایعات پوستی در چندین درماتوم باید پزشک را به احتمال عفونت منتشر (از جمله احتمال پنومونی) آگاه کند. یک گزارش از گیرندگان پیوند کلیه نشان داد که ممکن است علائم گوارشی و عصبی در زمان پذیرش وجود داشته باشد. در ۲ بیمار بثورات پوستی وجود نداشت. درگیری سایر احشاء شامل هپاتیت، پانکراتیت و درگیری عصبی بود. بسیاری از بیماران دچار انعقاد منتشر داخل عروقی (disseminated intravascular coagulation) شدند. مرگ و میر بالا بود.
مدت زمان بهبودی از پنومونی واریسلا متفاوت است. بیماران با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است برای چندین روز یا هفته در بیمارستان بستری شوند.
موضوع مرتبط: پنومونی اکتسابی از جامعه (community-acquired pneumonia)